τοῦ Σαράντου Ι. Καργάκου
Φθάσαμε στὸ σημεῖο ὅσα πρὸ 30ετίας καὶ κάτι ἐθεωροῦντο εὐνόητα, νὰ θεωροῦνται σήμερα ἀκατανόητα, διότι ὅσα διδάσκονται τὰ παιδιά στὸ σχολεῖο, λόγῳ ἀλλεπαλλήλων ἐκπαιδευτικῶν ἀβελτηριῶν, εἶναι κατὰ τὸ πλεῖστον ἀνόητα.
Ὁ Ἀϊνστάϊν εἶχε πῆ ὅτι παιδεία εἶναι αὐτὸ ποὺ μᾶς μένει ὅταν ξεχάσουμε ὅλα ὅσα μάθαμε στὸ σχολεῖο. Δηλαδή, ἡ εὐαισθησία, ἡ καλλιεργημένη φαντασία καὶ κυρίως ἡ γύμνασις τοῦ νοός, ποὺ μαθαίνει τὸ παιδί ὄχι μὲ τί, ἀλλά πῶς νὰ σκέπτεται. Σήμερα αὐτὸ ποὺ μένει στὰ παιδιὰ ὅταν φεύγουν ἀπὸ τὸ σχολεῖο, ἀλλὰ καὶ ὅταν μένουν σ’ αὐτό, εἶναι μιὰ ἀπέχθεια, μὲ τὶς ἐλάχιστες φυσικὰ τιμητικὲς ἐξαιρέσεις. Διότι τὸ σχολεῖο σκοτώνει ὅ,τι ὡραιότερο καὶ ὅ,τι ἱερώτερο τὰ παιδιά ἔχουν μέσα τους. Κι αὐτὸ φυσικὰ δὲν εἶναι εὐθύνη τοῦ δῆθεν πολυπολιτισμικοῦ, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα «πολυαμαρτωλικοῦ» ὑπουργείου μας, εἶναι καὶ τῶν ἐκπαιδευτικῶν «νέας φουρνιᾶς», ποὺ ἐνῷ πῆραν δωρεὰν βιβλία παιδαγωγικὰ 12 κιλῶν (χωρὶς αὐτὸ νὰ σημαίνη ὅτι τὰ διάβασαν ἤ φωτίστηκαν, κι ἂν τὰ διάβασαν) κατὰ τὰ ἔτη τῶν σπουδῶν τους, ποὺ μετριοῦνται μὲ Ὀλυμπιάδες, οἱ τέτοιοι ἐκπαιδευτικοί, ἀντὶ νὰ κτίσουν κάτι στὴν ψυχὴ τῶν παιδιῶν, κατεδαφίζουν, κατὰ τὴν κομματική προσταγή του: «Γκρεμίστε...»!
Βέβαια, δὲν εἶναι μικρὴ καὶ ἡ εὐθύνη πολλῶν γονέων, ξεθυμασμένων τέως ἐπαναστατῶν, ποὺ ἀντὶ νὰ βιώσουν τὴν ἐπαναστατικὴ τρικυμία στὴν βιοτικὴ πάλη, τὴν βίωσαν στὸ κρανίο τους, μέχρι ποὺ βολεύτηκαν σὲ κάποιο –ἐλέῳ κόμματος– δημόσιο ὀφφίτσιο ἢ χάρη στὴν συνεργασία μὲ τοὺς «ὀφφικιάλιους» τοῦ δημοσίου γνώρισαν πολλοὺς τρόπους πλουτισμοῦ, ἐκ τῶν ὁποίων ὁ τιμιώτερος εἶναι ἡ ...κλοπή, ὅπως ἔγραφε χλευαστικὰ ὁ Ροΐδης. Ὅλοι αὐτοί, οἱ κατ’ ἐπίφασιν γονεῖς, θεωροῦν τὴν ἐργασία, τὴν τιμιότητα, τὴν πίστι σέ ἀρχές θρησκευτικές, ἐθνικὲς σάν ...βίτσιο!
Ἀλλοίμονο, λοιπόν, στὸν ἐκπαιδευτικό ποὺ θὰ θελήση νὰ μιλήση γιὰ τέτοια «βέβηλα» πράγματα στὸ σχολεῖο. Ἀμέσως θὰ προσφύγουν στὸν νέο τύπο Γενικῶν Ἐπιθεωρητῶν, ποὺ εἶναι οἱ τηλεοπτικοὶ ἀστέρες. Αὐτοὶ ἔχουν τὴν πανσοφία νὰ ὁμιλοῦν De re commune scibile et opibusdam aliis, κατὰ τὴν σατυρικὴ ἔκφρασι τοῦ Βολταίρου, τὴν ὁποία ἀπέδωσε εὔστοχα ὁ Ροΐδης μὲ τὸ περίφημο: «Περὶ παντὸς κοινῶς γνωστοῦ καί τινων ἄλλων ἀκόμη». Καὶ πέρα ἀπὸ τὴν πανσοφία ἔχουν καὶ τὴν παντοδυναμία ποὺ εἶχε ὁ Ραδάμανθυς στὸν Ἅδη, ποὺ μποροῦσε τοὺς πάντες νὰ δικάζη. Οἱ τωρινοὶ τηλεοπτικοὶ συνάδελφοί τους δικάζουν καὶ τοὺς ἐκπαιδευτικούς, ὄχι ὅταν μὲ λόγια καὶ ἔργα προωθοῦν τὴν μαθητικὴ ἀλητεία, ὄχι ὅταν διακινοῦν ναρκωτικά, ὄχι ὅταν εἶναι ἀμαθεῖς κομματικοὶ ἰνστρούχτορες, ἀλλ’ ὅταν ἐπιμένουν νὰ βλέπουν τὸ ἔργο τους ὄχι σὰν ἀγγαρεία ἀλλὰ σὰν ἱερὴ λειτουργία. Ἡ ἀπειλὴ τῆς μαμᾶς «Θὰ σὲ πάω στὸν ...» ἔχει δέσει τὴν γλῶσσα καὶ τὴν σκέψι πολλῶν εὐαίσθητων ἐκπαιδευτικῶν. Καὶ πολλοὺς τοὺς πῆγαν· καὶ κάποιοι ψοφοδεεῖς ἔκαναν ...δήλωσι μετανοίας πρὸ τῶν ὑπερτάτων κριτῶν.
Σήμερα τρέμει κανεὶς νὰ εἶναι καλὸς ἐκπαιδευτικός. Ἀκόμη καὶ πανεπιστημιακός. Παλαιός μου μαθητής, ποὺ ἀντὶ νὰ συνεχίση τὸ ἀξιοπρεπὲς ἔργο τοῦ πατέρα του, ποὺ ἦταν διακεκριμένος μπαλωματῆς, φιλοδόξησε νὰ γίνη πανεπιστημιακός γιὰ νὰ μπαλώση τὶς τρύπες τῆς παιδείας μας. Καὶ τὸ παιδὶ μοῦ ἔλεγε, σχεδὸν κλαίγοντας πρὸ μηνῶν, ὅτι ὑποχρεώνεται νὰ διδάσκη στοὺς πρωτοετεῖς κλάσματα καὶ δεκαδικούς, διότι τὰ παιδιὰ ἀγνοοῦν παντελῶς σχεδὸν τὴν «γλῶσσα τῶν μαθηματικῶν». Καὶ πᾶνε γιὰ μαθηματικοί! Ἐπίδοξοι Καραθεοδωρῆδες!
Δὲν λέω, ἔγινε κάποια πρόοδος σὲ ὡρισμένους τομεῖς. Ἔγραφα πρὸ 40ετίας σ’ ἕνα διδακτικὸ μου βιβλίο: «Στὸ παιδὶ δὲν ἁπλώνουμε τὸ χέρι· τοῦ δίνουμε τὸ χέρι». Ἡ πρόοδος συνίσταται ὅτι σήμερα τὸ παιδὶ ἁπλώνει χέρι καὶ γλῶσσα στὸν δάσκαλο καὶ στὸν καθηγητή. Μὲ τὴν ἀνοχὴ τῆς κοινωνίας, τῆς πολιτείας, τῶν ΜΜΕ καὶ τῶν γονέων. «Τὸ παιδὶ κάνει τὴν ἐπιλογή του». Ἀλλὰ καὶ τὸ περίστροφο εἶναι μιὰ ἐπιλογή. Κάποτε τὰ παιδιὰ ἔτρωγαν χαστούκια· τώρα δίνουν χαστούκια. Ἀλλὰ τὸ χαστούκι ποὺ δὲν ἔφαγαν ἀπὸ τὸν πατέρα καὶ τὸν δάσκαλο, τοὺς τὸ δίνει σήμερα ἡ ζωή. Ἦλθε ἡ κρίσις, καὶ πάμπολλοι νεαροὶ πιστεύουν ὅτι θὰ τὴν «σκαπουλάρουν» μὲ τὴν κλοπή. Ἡ ἐργασία τοὺς εἶναι ἄγνωστη λέξις. Τὸ ὑπουργεῖο μοιράζει στὰ παιδιὰ «κομπιοῦτερς» δωρεάν. Μυαλὰ πότε θὰ μοιράση;
