Τὸ κρυφὸ σχολειό

τοῦ Ἰωάννου Πολέμη

Ἀπ᾿ ἔξω μαυροφόρ᾿ ἀπελπισιά,

πικρῆς σκλαβιᾶς χεροπιαστὸ σκοτάδι·

καὶ μέσα στὴ θολόχτιστη ἐκκλησιά-

στὴν ἐκκλησιά, ποὺ παίρνει κάθε βράδυ

τὴν ὄψη τοῦ σχολειοῦ-

τὸ φοβισμένο φῶς τοῦ καντηλιοῦ

τρεμάμενο τὰ ὀνείρατα ἀναδεύει

καὶ γύρω τὰ σκλαβόπουλα μαζεύει.

Ἐκεῖ καταδιωγμένη κατοικεῖ

τοῦ σκλάβου ἡ ἁλυσόδετη πατρίδα·

βραχνὰ ὁ παπάς, ὁ δάσκαλος, ἐκεῖ

θεριεύει τὴν ἀποσταμένη ἐλπίδα

μὲ λόγια μαγικά.

Ἐκεῖ ἡ ψυχὴ πικρότερο ἀγρικᾷ

τὸν πόνο τῆς σκλαβιᾶς της, ἐκεῖ βλέπει

τί ἔχασε, τί ἔχει, τί τῆς πρέπει.

Κι ἀπ᾿ τὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ψηλά,

ποὺ ἐβούβανε τὰ στόματα τῶν πλάνων

καὶ ρίχνει καὶ συντρίβει καὶ κυλᾷ

στὴν ἄβυσσο τοὺς θρόνους τῶν τυράννων,

κι ἀπὸ τὴ σιγαλιά,

ποὺ δένει στὸ λαιμὸ πνιγμοῦ θηλειά,

κι ἀπ᾿ τῶν προγόνων τ᾿ ἄφθαρτα βιβλία,

ποὺ δείχνουν τὰ πανάρχαια μεγαλεῖα,
ἕνας ψαλμὸς ἀκούγεται βαθύς,

σὲ μελῳδίες ἑνὸς κόσμου ἄλλου,

κι ἀνατριχιάζει ἀκούοντας καθεὶς

προφητικὰ τὰ λόγια του δασκάλου

μὲ μία φωνὴ βαρειά:

«Μὴ σκιάζεστε στὰ σκότη! Ἡ λευθεριὰ

σὰν τῆς αὐγῆς τὸ φεγγοβόλο ἀστέρι

τῆς νύχτας τὸ ξημέρωμα θὰ φέρη».